Kleszcz, mały czy duży

W bieżącym roku szkolnym  we współpracy z Powiatowa Stacją Epidemiologiczno-Sanitarną w Jaśle realizujemy program Kleszcz mały czy duży – nic dobrego nie wróży. Jest to program edukacyjny dotyczący zapobiegania chorobom przenoszonym przez kleszcze na człowieka, adresowany do uczniów w całej Polsce. Celem programu jest zmniejszenie liczby zachorowań na choroby przenoszone przez kleszcze na człowieka poprzez poszerzenie wiedzy młodzieży szkolnej i ich rodziców w zakresie profilaktyki chorób przenoszonych przez kleszcze, szczególnie szczepień ochronnych jako skutecznej metody profilaktyki kleszczowego zapalenia mózgu i opon mózgowych.

Uczniowie uczestniczyć będą w zajęciach na temat:

*      sytuacji epidemiologicznej chorób przenoszonych przez kleszcze w Polsce, w województwie podkarpackim i na terenie powiatu jasielskiego,

*      występowania, zasad rozmnażania i odżywiania się kleszczy,

*       charakterystyki wybranych chorób przenoszonych przez kleszcze na człowieka,

*       metod profilaktyki chorób przenoszonych przez kleszcze na człowieka.

Analiza danych epidemiologicznych wskazuje potrzebę prowadzenia działań edukacyjnych w zakresie chorób przenoszonych przez kleszcze na człowieka w celu zwiększenia świadomości mieszkańców województwa dotyczącej profilaktyki boreliozy i kleszczowego zapalenia mózgu. Kleszcze występują powszechnie na terenie całego kraju. Są aktywne od wczesnej wiosny do późnej jesieni. Żyją w miejscach lekko wilgotnych i obfitujących w roślinność. Można spotkać je w lasach i na ich obrzeżach, w zagajnikach, na obszarach porośniętych wysoką trawą, zaroślami lub paprociami, na łąkach, pastwiskach, nad brzegami rzek i jezior. Pojawiają się także w parkach i na działkach. Żyją one w ściółce i w poszukiwaniu swych żywicieli wspinają się na trawy i krzewy. Kleszcze żywią się krwią zwierząt i ludzi. Posiadają zmysły powonienia i temperatury, które pozwalają im na wykrycie „ofiary”. W czasie wysysania krwi przenoszą groźne dla zdrowia wirusy kleszczowego zapalenia mózgu i bakterie boreliozy.

 

Jak się chronić przed kleszczami?

Właściwy ubiór podczas przebywania w siedliskach kleszczy może utrudnić przedostanie się kleszcza na skórę człowieka:

*      Ściąganie gumką nogawek spodni lub wkładanie nogawek w skarpetki, noszenie obuwia krytego i bluzek z długim rękawem.

*      Stosowanie środków odstraszających (repelentów kupionych w aptece).

*      Staranne oglądanie ubrania i skóry po powrocie z lasu, parku i innych siedlisk, w których istnieje ryzyko atakowania ludzi przez kleszcza.

 

Jak znaleźć i usunąć kleszcza?

Kleszcze zanim zakotwiczą się w skórze poszukują odpowiedniego miejsca do żerowania, które następnie znieczulają, dlatego nie czujemy bólu podczas ukłucia. U dzieci najczęściej (w około 70% przypadków) lokalizują się na głowie, zazwyczaj na granicy włosów i za uszami, zaś u dorosłych w miejscach gdzie skóra jest delikatna (najczęściej w naturalnych zgięciach ciała np. pod kolanami, w pachwinach, na brzuchu, pod piersiami). Kleszcza należy uchwycić delikatnie pęsetą przy samej skórze i wyciągnąć zdecydowanym ruchem obrotowym. Przy takim ruchu zęby hypostomu stawiają mniejszy opór, przez co kleszcz nie zostaje uszkodzony i nie ma niebezpieczeństwa wylania na skórę zawartości jego ciała, w której mogą znajdować się drobnoustroje. Podczas usuwania kleszcza nie należy naciskać na jego ciało, nie przypalać, nie smarować masłem, lakierem, nie maltretować albowiem może to doprowadzić do wyrzucenia treści pokarmowej kleszcza do rany i tym samym zwiększyć ryzyko zakażenia. Po wyjęciu kleszcza miejsce ukłucia należy starannie zdezynfekować. W aptekach dostępne są także różnego rodzaju pompki, które należy stosować zgodnie z zaleceniami producentów.